دغدغههای شفیعی و نجار از سونامی مکران، آتشفشان دماوند، رودخانههای لایروبی نشده و ....
مهندس شفیعی در دیدار با اسماعیل نجار رییس سازمان مدیریت بحران، از ایران به عنوان یکی از پرمخاطرهترین کشورهای جهان نام برد و گفت: سازمان نقشهبرداری کشور بیش از ۱۰۰ ایستگاه GNSS در سراسر کشور دارد که به پایش پوسته زمین و حرکات آن میپردازد. سازمان ثبت املاک و شهرداریها هم ایستگاههای مشابهی دارند اما ارتباط موثری میان این شبکهها نیست. این نشان میدهد که علاوه بر کمبود امکانات، از امکانات موجود نیز استفاده بهینه نمیشود.
به گزارش روابط عمومی سازمان نقشهبرداری کشور، در جلسه ای که صبح روز سهشنبه 30 اردیبهشت ماه میان رؤسا و مدیران این سازمان با سازمان مدیرت بحران کشور برگزار شد، مهندس مسعود شفیعی با اشاره به اینکه سازمان نقشهبرداری کشور اساسا برای تامین اطلاعات مکانی پایه برای برنامهریزی و عمران کشور شکل گرفته است، افزود: «البته این سازمان در طول زمان به واسطه نیازهایی که بهوجود آمده، به امکانات منحصر به فردی تجهیز شده که در بسیاری از حوزهها، مخصوصا در مدیریت بحران کشور یک سازمان همکار جدی در پیشگیری، آمادگی، بازسازی و بازتوانی (چهار مرحله مدیریت بحران) محسوب میشود».
وی با بیان اینکه تاثیرگزاری عملکرد سامان نقشهبرداری کشور را باید از مسئولان مدیریت بحران کشور پرسید، افزود: «در سازمان نقشهبرداری کشور گروه "واکنس سریع" یا "مدیریت بحران" تشکیل شده است که متناظر با سازمانهای دیگر در حوادث اخیر اعم از سیل سال 98 و زلزله دماوند در سال 99، نقش پررنگی را داشته است».
شفیعی با بیان اینکه سازمان نقشهبرداری کشور قابلیتهای پایشی، اندازهگیری هندسی، ثقلی، ارتفاعی و مسطحاتی زمین را دارد، تاکید کرد: «قابلیتهای منحصر به فرد سازمان نقشهبردای باعث نقش جدی این سازمان در هنگام بروز بحران شده است».
فقدان ارتباط موثر ایستگاههای GNSS دستگاههای مختلف
وی با ابراز اینکه اندازهگیری تغییرات ارتفاعی و مسطحاتی ایستگاههای GNSS توسط این سازمان انجام می شود، گفت: «بیش از 100 ایستگاه در کشور داریم که نگهداری آنان سخت است اما علیرغم محدودیتهای فراوان، میتوانیم میزان جابجایی، جهت جابجایی و علت زلزلههای اخیر را با استفاده از دادههای این ایستگاهها تحلیل کنیم».
شفیعی با بیان اینکه سازمانهای مختلفی اعم از شهرداری، سازمان ثبت و چند سازمان دیگر هر کدام ایستگاههایی از این دست دارند، بیان کرد: «ما تلاش می کنیم که با روابط دوستانه اطلاعات همه این ایستگاهها را جمع آوری نماییم و نتایج تحلیل آنان را در اختیار سازمان مدیریت بحران کشور قرار دهیم؛ اما متاسفانه در کشور از امکانات موجود به نحو مطلوب استفاده نمیشود و ارتباط موثری میان این ایستگاهها وجود ندارد».
گلایه از بیتدبیری یک شرکت هواپیمایی
وی در ادامه از هواپیماهای تجهیز شده این سازمان با قابلیت عکسبرداری هوایی یاد کرد و ادامه داد: «با پرواز بر فراز مناطق آسیب دیده، میتوان تغییرات را ثبت و میزان خسارت را تخمین زند اما متاسفانه به دلیل بیتدبیری یک شرکت هواپیمایی، تداوم پروازهای تصویربرداری با چالش مواجه شده است. البته امیدواریم که در آینده نزدیک این مشکل نیز برطرف شود».
رئیس سازمان نقشهبرداری کشور با بیان اینکه استفاده از تصاویر ماهوارهای در این سازمان بیشتر شده است و اکنون این اینکار به یک رویه دائمی تبدیل شده است، گفت: «از تصاویر ماهوارهای اپتیکال و دادههای آن در سیلهای اخیر استفاده شد و نتایج آن در اختیار استانها قرار گرفت».
شفیعی همچنین افزود: «در زمان بحران، سازمان نقشهبرداری کشور، اطلسها، نقشههای موردی و موضوعی را در کمترین زمان ممکن در اختیار استانها قرار داد. گروه مدیرت بحران یا واکنش سریع سازمان، بسیار علاقهمند به در اختیار دادن اطلاعات لازم به سازمانهای ذیربط است».
برآورد خسارت در مواقع بحران از سوی سازمان نقشهبرداری کشور
معاون سازمان برنامه و بودجه کشور در خصوص چگونگی برآورد خسارت بعد از بحران، از سوی سازمان نقشهبرداری کشور، توضیح داد: «هواپیمای دورنیر این سازمان، تنها با 5 ساعت پرواز میتواند 40 هزار هکتار را با دقت بالایی عکس برداری کند ولی یک پهباد در طول یکروز تنها 10 هزار هکتار را میتواند برداشت نماید. این سازمان با تحلیل عکسهای هوایی میتواند برآورد خسارت را به تنهایی انجام دهد. کما اینکه در مورد زلزله کرمانشاه نیز این کار را انجام داد».
رئیس سازمان نقشهبرداری کشور در پایان صحبتهای خود در خصوص ابهام برخی مدیران سازمان مدیریت بحران پیرامون موازی کاری اقدامات این سازمان با سازمانهای هم غرضی همچون سازمان زمینشناسی و سازمان جغرافیایی و .... گفت: چنین ذهنیتی در سازمان نقشهبرداری وجود ندارد. اقداماتی که سازمان نقشهبرداری در پایش پوسته زمین و .... انجام میدهد در سازمانهای دیگر اعم از سازمان زمین شناسی و ... نیست، همچنین سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح نیز بیشتر در خصوص موضوعات مرزی و نیازهای نیرویهای مسلح پاسخگو است ولی دامنه عملکرد سازمان نقشهبرداری کشور گستردهتر است».
تقدیر از اقدامات سازمان نقشهبرداری کشور
اسماعیل نجار، رئیس سازمان مدیرت بحران کشور نیز در انتهای این جلسه ضمن تقدیر و تشکر فراوان از سازمان نقشه برداری کشور و ظرفیت خوب این سازمان گفت: « از مدیرانم درخواست کردم همگی در این جلسه حضور داشته باشند تا ظرفیتهای سازمان نقشهبرداری کشور را ببینند و با آن بیشتر آشنا شوند؛ چراکه این سازمان اطلاعات بسیار ارزندهای را در بحرانهای اخیر کشور در کمترین وقت در اختیار سازمان مدیریت بحران قرار داده است».
نجار در ادامه با انتقاد از سازمان برنامه و بودجه کشور در نحوه تخصیص منابع مالی به سازمان مدیریت بحران گفت: «متاسفانه در سازمان برنامه و بودجه کشور نگاه جامع و فرابخشی وجود ندارد و 5 هزار میلیاد تومان بودجه پیشنهادی ما، در مجلس به 300 میلیارد تومان تقلیل یافت».
وی با بیان اینکه باید قبل از حادثه اقدام کرد، بیان کرد: «متاسفانه برای جبران خسارت حاضرند 2 هزار میلیارد تومان اختصاص بدهند ولی برای لایروبی رودخانهها که میتواند جلوی خسارت را بگیرد، مبلغی اختصاص نمیدهند».
رئیس سازمان مدیریت بحران کشور با طرح درخواست ارائه وضعیت فعلی روستاها از سازمان نقشهبرداری کشور گفت: « 146 هزار کیلومتر رودخانه در کشور داریم که 70 الی 80 هزار کیلومتر آن در مناطق پر جمعیت قرار دارد و باید اطلاعات دقیقی از وضعیت رودخانهها و بستر آنان در اختیار داشته باشیم».
او که یکی از دغدغههایش وضعیت آتشفشان دماوند بود؛ چندین بار در طول این نشست از میزان فعالیت این آتشفشان سوال کرد و مدیران سازمان نقشهبرداری کشور به او پاسخ دادند که این آتشفشان فعلا فعالیت چندانی ندارد و خطر تحریک گسل شمال تهران بعد از زلزله اخیر که ناشی از حرکت گسل مشا بود؛ جدیتر است.
نجار در خاتمه صحبتهای خود با اشاره به موضوع سواحل مکران بیان کرد: «در صورت بروز سونامی در این منطقه، شاهد از دست دادن کامل بندر چابهار خواهیم بود و لذا باید در این منطقه اقدامات بیشتری در خصوص جلوگیری از بروز بحران انجام شود».