استفاده از GIS در علم اطلاعات سلامت | سازمان نقشه برداری کشور

«مروری بر درک استفاده از سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی (GIS)
در پژوهش‌های علوم اطلاعات سلامتی»

نویسندگان: N. T. Shaw ، موسسه علوم اطلاعات سلامتی، دانشگاه الگوما، اونتاریو، کانادا
S. K. Mc Guire، موسسه علوم اطلاعات سلامتی، دانشگاه الگوما، اونتاریو، کانادا

چکیده
پیش زمینه: هدف از این مرور ادبی، درک سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی(GIS) و چگونگی استفاده ازآنها در علم اطلاعات سلامت عمومی، اطلاعات پزشکی و واگیرشناسی است.
روش: مقاله‌های مرتبط که استفاده ازGIS درپژوهش‌های سلامت را منعکس می‌کردند از 4 پایگاه داده‌ی دانشگاهی شامل : کل پژوهش‌های دانشگاهی، پزشکی مرکزی، پزشکی عمومی مرکزی و پورتال پژوهشگران و همچنین پژوهشگر گوگل مشخص شدند. روش پژوهشی استفاده شده، مقاله‌هایی بودکه با «سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی»، «سلامت عمومی»، «علم اطلاعات پزشکی»، «واگیرشناسی» و «جغرافیای سلامت» به عنوان سرفصل‌های موضوعی اصلی یا کلمات متنی در عناوین یا چکیده‌ها مشخص می‌شد. مقالات منتشر شده بین سال‌های 1997 و2014 در نظرگرفته شد و تعدادکل 39 مقاله را شامل شد تا نویسندگان را ازکاربرد فن‌آوری‌های GIS در پژوهش‌های علم سلامت مطلع نماید.
دست یافته‌ها: کاربردهای اصلی GIS در علم اطلاعات سلامت و واگیرشناسی بررسی بیماری‌ها، شامل تحلیل خطرات سلامتی، دسترسی و برنامه‌ریزی سلامت و پرونده‌ی سلامت جامعه می‌شود. فن‌آوری‌هایGIS به میزان قابل‌توجهی می‌تواند کیفیت و کارایی در پژوهش‌های سلامت را بهبود بخشد چرا که ارتباطات معناداری بین سلامت جمعیت و مکان جغرافیایی‌آنها می‌تواند برقرار شود.
نتیجه‌گیری: هنگامی‌که از سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی(GIS) در پژوهش‌ها استفاده می‌شود، فواید بسیاری می‌تواند به دست آید. با این حال، لازم است برای این سیستم‌ها بهبود در کمیت و کیفیت ورودی داده‌ها رخ دهد تا تضمینی بر استفاده از نقشه‌های جغرافیایی بهتر در سلامت باشد به‌طوری که نتایج درستی بین سلامت عمومی و عوامل زیست‌محیطی ایجاد شود.

کلمات کلیدی: سلامت عمومی، واگیرشناسی، سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی(GIS)، علم اطلاعات پزشکی، سلامت عمومی

پیش زمینه
برای سالیان زیادی، دولت، جوامع، سازمان‌های اداری و سیاسی تلاش کرده‌اند تا روابط میان جغرافیا و سلامتی را درک نمایند.1 علم واگیرشناسی‌که به طور خاص مطالعه عوامل تعیین کننده و توزیع وضعیت‌های مرتبط با سلامتی است2، یک جزء اصلی پژوهش در جغرافیای سلامت، سلامت عمومی و علم اطلاعات سلامتی می‌باشد. تا قبل از توسعه سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی(GIS)، سلامتی و جغرافیا با استفاده از نقشه‌های قدیمی و گزارش‌های سلامتی مطالعه می‌شد و یا آن کمبود باقی می‌ماند.3 در حالی‌که GISمی‌تواند در مطالعه سلامت عمومی و جغرافیا مفید باشد، اشکالات خود را نیز دارد. هدف از این مرور ادبی، درک سودمندی‌ها و اشکالات GIS و چگونگی کاربرد آنها در علم سلامت عمومی، علم پزشکی و واگیرشناسی است.
یک سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) به عنوان یک سیستم رایانه- محور برای جمع‌آوری، ویرایش، یکپارچه‌سازی، مجسم‌سازی و تحلیل «داده‌های مکان مرجع» توصیف می‌شود. 4 آن داده‌ها شامل ابعاد مکانی مناطق جغرافیایی خاصی می‌باشند. 3 این موضوع امکان تهیه نقشه و تحلیل اطلاعات مکانی و کاربرد آنها را در تجارت، پژوهش‌های بازار، دولت و غیره فراهم می‌کند. GIS های سلامت، سیستم‌های یکپارچه‌ای شامل ‌ابزارهای مدیریت، درخواست، تحلیل و ارائه‌ی داده‌های سلامتی مکان- محور هستند. 5
پایگاه‌های داده‌های GIS شامل هر دو نوع داده‌های مکانی و غیرمکانی است تا امکان فهم وسیع‌تری از روابط میان آنها را از طریق یکسری عوارض موضوعی در جغرافیا فراهم نماید.6 داده‌های غیرمکانی (که داده‌های مشخصه یا توصیفی نیز نامیده می‌شوند) آن دسته از اطلاعات می‌باشند که مستقل از ملاحظات هندسی هستند. برای مثال، قد ، توده ی بدنی و سن یک فرد داده‌های غیرمکانی هستند چرا که وابسته به مکان فرد نیستند. با این حال وزن، یک داده‌ی مکانی است به این مفهوم که وزن هر چیز وایسته به مکان آنست. داده‌های مکانی موقعیت های جغرافیایی دقیقی را معین می‌کنند. استفاده از GIS ، آدرس خیابان ها و مختصات را تبدیل به یک نقطه‌ی مشخص بر روی نقشه می‌نماید. 6 داده‌های مکانی شامل روابط مکانی است. برای مثال، ترتیب خانه ها در یک خیابان نیز داده‌های مکانی است.
هنگامی که این سیستم‌ها برای استفاده در پژوهش‌ها آماده می‌شوند، برخی افراد ممکن است از آنها برای ارزیابی بیماری و خدمات مراقبتی سلامتی برای درمان و پیشگیری از رخ دادن دوباره ی مشکلات سلامتی استفاده نمایند.5 از آنجا کهGIS شامل اطلاعات سلامتی و بیماری برای مناطق خاص و همچنین شکل‌های مختلف داده‌های زیست محیطی است، می‌توان رابطه‌ی بین منطقه‌ی زندگی یک جمعیت و وضعیت رفاهی آنها را در مقایسه با استفاده از نقشه‌های کاغذی سنتی، به روشی عمیق‌تر و آگاهانه‌تر ایجاد کرد. در نتیجه، GIS در مطالعات سلامتی می‌تواند کمیت و کیفیت پژوهش‌های واگیرشناسی و نیز ارائه و دسترسی به مراقبت‌های سلامتی را بهبود بخشد چرا که می‌توان نتایجی را در باره‌ی مراقبت‌ها، خدمات و در کل سلامت یک منطقه ایجاد نمود. دیگر کاربردهای GIS در علم اطلاعات سلامتی شامل برنامه‌ریزی موثر خدمات سلامت، دسترسی بهتر، تدارکات و تشخیص مناطق مشکل‌دار است.5
دو مثال GIS در جامعه امروزی شاملGoogle Maps و Google Earth است. 7 در حالی‌که این موارد لزوما GIS رسمی برای پژوهش و فعالیت‌های دانشگاهی نیستند، ولی هنوز می‌توانند مفید باشند.Bowman و همکاران7 گزارش داده‌اندکهGoogle Maps و Google Earth می‌تواند به پزشکان کمک کند تا عکسی از جایی که بیماران آنها زندگی می‌کنند به دست آورند، به‌خصوص وقتی که پزشک برای‌کار به یک جامعه جدید تغییر مکان می‌دهد. در حالی که این فعالیت‌ها در ماهیت خود ممکن است مربوط به پژوهش‌های علم اطلاعات سلامت نباشند، هنوز می‌توانند برای پزشکی ارزشمند باشند. برای مثال برای یک پزشک در منطقه‌ی روستایی شمال کانادا دلیلی نداردکه به تعداد زیادی از زیر مجموعه تخصص‌های در دسترس از طریق یک مرکز شهری بزرگ متکی باشد در حالی‌که جامعه‌ای که به آن می‌پیوندد محدود به جاده‌های یخ زده به‌عنوان تنها نقطه‌ی دسترسی برای بیش‌تر وقت سال است. مثال‌های بیشتر از کاربرد GIS در سلامت شامل مورد مطالعه قرار دادن رابطه بین نتایج سلامتی برای مردم مبتلا به دیابت و استفاده پزشکان آنها از اطلاعات پزشکی دیابت است.8 همچنین می‌توانGIS را در برنامه‌ی ارزیابی پزشکی نصب نمود تا اطمینان حاصل شود که دانشجویان پزشکی‌کاریابی‌های واقعی روستایی و نیمه روستایی را بر اساس نقشه‌های موضوعی ویژگی‌های جغرافیایی جوامع روستایی تجربه می‌کنند.9 علاوه بر این شخص می‌تواند مقایسه کند که آیا برنامه مشابه مداخله‌ی سلامتی در مناطق مختلف جغرافیایی در یک کلان شهر بزرگ بیشتر موثر است یا خیر. برای مثال، یک برنامه توانبخشی قلب ممکن است در منطقه‌ای که امتیاز قابلیت پیاده‌روی آن بسیار پایین است و فرد انتظار دارد که عکس آن اتفاق بیفتد، بسیار موثر باشد. در عوض، به دلیل سطوح پایین دسترسی به فضای بیرونی قابل پیاده‌روی، برنامه در یک سالن بدنسازی سرپوشیده انجام می‌شود و در طول سال قابل دسترسی است.
در حالیکه هنوز می‌توان GIS ها را بهبود بیشتری داد، این سیستم‌ها هنوز می‌توانند در مطالعه واگیرشناسی زیست‌محیطی بسیار مفید باشد.10 تهیه نقشه با استفاده از GIS می‌تواند در ارزیابی خطرات زیست‌محیطی سلامتی، فواید قابل توجهی را بوجود آورد. 11 لازم است پژوهش‌های GISتکامل بیشتری یابد، اگرچه تلفیق آن با سلامت عمومی از مراحل اولیه آن عبور کرده است و به کاربردهای کاراتر و عملی‌تری رسیده است. 12 برای مثال، خانه‌های خاصی با میزان بالای مسمومیت با سرب یا دیگر مواد شیمیایی را می‌توان با استفاده از GIS نقشه‌بندی کرد و سپس مداخله‌های لازم انجام شود تا چنین خطراتی درآن خانه های خاص کاهش یابد و یا از بین برود. با این مفهوم، پژوهشگران دیگر با GIS تنها به انجام مشاهدات نمی‌پردازند، بلکه آن مشاهدات را به‌کار گرفته و با طرح‌های عملی همراه می‌کنند تا سلامت جامعه را بیشتر کنند. Nykiforuk و Flaman13 چهارکاربرد اصلی GIS در علم اطلاعات سلامت از جمله بررسی بیماری‌ها، تحلیل خطرات سلامتی، دسترسی و برنامه‌ریزی سلامتی و پرونده‌سازی سلامتی جوامع را معرفی نمودند.
بررسی بیماری‌ها
بررسی بیماری‌ها به معنای «تدوین و ردیابی داده‌ها در هنگام وقوع، شیوع و انتشار بیماری‌ها» است. 14 اجزای اصلی آن نقشه‌های بیماری و مدل‌سازی بیماری هستند. این اجزا به ما کمک می‌کنند دریابیم که بیماری و مریضی‌ها در کجا انتشار یافته است و چگونه ممکن است بتوان آنها را کاهش یا پایان داد. 14 در نتیجه، تهیه نقشه و مدل‌سازی در بررسی بیماری‌ها روش‌های سیستماتیک هستند که داده‌های بیماری‌ها را با ویژگی‌های زیست‌محیطی موثر مرتبط می‌کند.
تحلیل خطرات
تحلیل خطرات به عنوان ارزیابی، مدیریت، ارتباطات و پایش اثرات سلامتی تعریف می‌شود. 14 این را می‌توان از طریق مطالعاتی همچون مثال تهیه نقشه شده و منابع ایستگاهی اصلی مرتبط شده‌ی آلودگی هوا در ارتباط با جمعیت اقلیت‌ها در شهر نیویورک مشاهده نمود. 15 این نشان داد که جمعیت اقلیت در شهر برانکس(Bronx) احتمالا به طرز قابل توجهی در معرض آلودگی هوا و بنابراین خطر بالاتر بیماری‌های ریوی بودند.
دسترسی و برنامه‌ریزی سلامت
یکی از وسیع‌ترین کاربردهای عملی GIS در علم اطلاعات پزشکی، مطالعه‌ی دسترسی یک جامعه به مراقبت‌های سلامتی است. دسترسی به مراقبت‌های سلامتی توصیف کننده‌ی قابلیت یک جمعیت در استفاده از خدمات بهداشتی و سلامتی به هنگام نیاز است. 16 ما می‌توانیم روابط بین متغیرهای مختلف مرتبط با نیاز برای خدمات سلامتی و چگونگی اجرایی‌سازی آنها را مشخص نماییم.
برای مثالGIS برای ارزیابی جمعیت‌ها در آمریکای مرکزی و جنوبی که نیاز به دسترسی به سایت‌های درمانی پادزهر برای مارگزیدگی دارند به کار رفته است. 17 دیگر حیطه‌ی GIS مطالعه‌ی دسترسی به مراقبت‌های بارداری را شامل می‌شود. 18 اگرچه این دو عنوان در حوزه‌های پزشکی که مورد مطالعه قرار می‌دهند بسیار متفاوتند، هر دو ازGIS برای پشتیبانی تصمیم‌گیری در ارتباط با تدارک دسترسی به مراقبت‌های حیاتی سلامتی استفاده می‌کنند. 19
پرونده سازی سلامت جامعه
دسته‌بندی نهایی سلامت که GIS در آن پیاده‌سازی شده است، شامل پرونده‌سازی سلامت جامعه است. این دسته تحت عنوان «جمع‌آوری و تهیه نقشه از‌ اطلاعات سلامت جمعیت در یک جامعه» شناخته می‌شود.¹³ پرونده‌سازی می‌تواند برای شناسایی نقاط قوت و ضعف جغرافیایی یک جامعه خاص به‌منظور تصمیم‌گیری در مورد خدمات مرتبط با سلامت آن‌ها مورد استفاده قرار گیرد تا توجیهی برای قرار دادن مراکز خدماتی جدید باشد.²⁰ به‌عنوان مثال، مناطقی که دسترسی به فضای سبز ندارند ممکن است بیماران بیشتری داشته باشند و در نتیجه نیاز به یک سالن ورزشی محلی دارند، چرا که هیچ پارک و فضای سبزی وجود ندارد تا افراد بتوانند با خیال راحت در آن پیاده‌روی کنند. به این ترتیب، پرونده‌سازی سلامت جامعه می‌تواند در درک ارتباط بین مردم و محیط‌زیست آنان به ما کمک کند تا اطمینان حاصل کنیم که در جوامع مختلف، نیازهای مرتبط با سلامت آن‌ها برآورده می‌شود. ²¹

مزایای GIS در علم اطلاعات سلامتی

GIS درتحقیقات مرتبط با علم اطلاعات سلامتی مزایای گسترده‌ای دارد. این مزایا به دلیل فاکتورهای خاصی است که GIS می‌تواند برای یک تحقیق داشته باشد، از جمله این عوامل می‌توان به در دسترس بودن بهتر اطلاعات جغرافیایی سلامت، جمع‌آوری بهینه‌تر داده‌ها، افزایش ابعاد داده‌های سلامت و کاهش ریسک خطای انسانی به دلیل ورود مستقیم داده‌ها از دستگاه‌های مکانیاب زمینی اشاره کرد.³ GIS می‌تواند مطالعات محققان را در مورد سلامت محیط بهبود ببخشد، ریسک‌های محیطی را ارزیابی کند و به پیش‌بینی نیازهای مرتبط با مراقبت‌های سلامت در آینده کمک کند. ^22و23و11

به‌طور همزمان،GIS برای مشکلات قدیمی مرتبط با مراقبت‌های سلامت رویکرد بسیار جدیدی ارائه می‌دهد.⁵ می‌توان هزینه‌های خدمات درمانی را بهبود بخشید، زیرا این خدمات با برنامه‌ریزی کارآمدتر و مقرون‌به صرفه‌تر قابل برنامه‌ریزی هستند. همچنین می‌توان راهنمای تمرین‌های ورزشی را ارائه نمود. این بدان معنی است که متخصصان حوزه سلامت می‌توانند درک بهتری از افرادی داشته باشند که نیاز به خدمات درمانی دارند و بنابراین تمرکز عمده سلامت و بهداشت را بر روی کسانی معطوف کنند که نیاز بیشتری به آن دارند. چنین تحقیقاتی می‌توانند پیوندهای چشمگیری بین سلامت جامعه و عوامل محیط زیست اطراف آن مانند کیفیت آب ، انتشار گازهای گلخانه‌ای ، قابلیت پیاده‌روی ، دسترسی به بهداشت و درمان و کیفیت تولیدات محلی ایجاد کند. ^25و24و6 با شناسایی این عوامل در یک منطقه جغرافیایی، می‌توان ارتقاء سلامت را از ابعاد مختلف می‌تواند برنامه‌ریزی و اجرا نمود. ²⁶

نقاط ضعف GIS
با بررسی، می‌توان دریافت که این خدمات تا چه حد ممکن است دانش ما را در مورد مراقبت‌‌های سلامت افزایش دهند. با این حال، درست مانند سایر ابزارهای تحقیق، GIS نیز اشکالاتی دارد. این نقاط ضعف مربوط به این واقعیت هستند که GIS به میزان و کیفیت داده‌های مناطق مختلف مورد مطالعه بسیار وابسته است.³ علاوه بر این، اگر داده‌هایی با کیفیت کافی ارائه نشود، ممکن است GIS مفید نباشد. بر این اساس، محققان نباید برای تصمیم‌گیری آگاهانه در مورد سلامت به‌طور کامل به این سیستم‌ها وابسته باشند.
ضعف دیگر، تنوع گسترده برنامه‌های نرم افزاری GIS است.⁵ ممکن است در یک مطالعه مشخص، دو GIS متفاوت استفاده شود که این امر منجر به اختلاف در روش‌های تحقیق می‌شود. بنابراین، یکی از اهدف محققان در آینده می‌تواند طراحی و اجرای GIS استاندارد باشد تا برنامه‌های نرم‌افزاری GIS با تنوع کمتری داشته باشیم.
آخرین مورد این که مسائل اخلاقی، یعنی محرمانه بودن جمع‌آوری داده‌ها، اغلب در فرایند تحقیق نادیده گرفته می‌شوند.²⁷ این امر به دلیل نیاز به ادغام مجدد داده‌ها در یک سیستم با زمینه اخلاق‌مداری می‌تواند منجر به طولانی‌تر شدن فرایند تولید این سیستم‌ها شود.
محرمانه بودن بخش مهمی از تحقیقات اخلاق‌مدارانه است و اگر داده‌ها محرمانه نمانند، تحقیقات با GIS ممکن است بی‌اعتبار شوند. متأسفانه، از دست رفتن محرمانگی می‌تواند یک محدودیت ذاتی GIS باشد. حفظ محرمانگی داده‌های جغرافیایی هنگام ارائه آن‌ها بسیار دشوار است. به عنوان مثال، نمایش اطلاعات در مورد تعداد مبتلایان به سرطان ریه در یک دهکده کوچک، محرمانه بودن آن را به خطر می‌اندازد زیرا ممکن است شناسایی افراد مبتلا با حداقل اطلاعات امکانپذیر باشد. تحقیقات زیادی در حال انجام است تا روش‌های پرداختن به این نگرانی‌ها در خصوص مناطق جغرافیایی کوچک مرتفع شود.²⁸ با شناسایی این شکاف‌ها، می‌توانیم در تحقیقات آینده برای کاهش چنین عواملی تلاش کنیم.²⁹

نمونه هایی از GIS در تحقیقات سلامت
مطالعه‌ای که توسط Dulin و همکارانش انجام شده است.³⁰ این مطالعه از طریق پیاده‌سازی فن‌آوری GIS و با استفاده از معیاری تحت عنوان «مراقبت‌های اولیه با ویژگی چندگانه» نیاز به افزایش دسترسی به خدمات مراقبتی را در جوامع مختلف تعیین کرد. ثابت شد که این مطالعه در ارزیابی خدمات بهداشتی و درمانی در مناطق روستایی بسیار ارزشمند است، زیرا می توان از مداخلات لازم در این زمینه استفاده کرد. یک مثال دوم، قابلیت پیاده‌روی در جوامع محلی است که به تشویق فعالیت بدنی کمک می‌کند. ^26و31 مشخص شد که برخی از جوامع مختلف مورد بررسی مناطق پیاده‌روی کافی ندارند. GIS نه تنها این مناطق مشکل‌دار را شناسایی کرد، بلکه از این فناوری برای تعیین چگونگی بهبود سیستم‌های پیاده‌روی نیز استفاده شد. این مطالعه می‌تواند برای افراد مسن مفید باشد زیرا در گروه سنی رو به زوال سلامت قرار دارند و بسیاری از آنان گواهینامه رانندگی معتبر ندارند.³⁰ چنین نتیجه‌گیری‌هایی ممکن است بدون GIS امکان پذیر نباشند. نمونه سوم از GIS در اپیدمیولوژی و علم اطلاعات سلامتی، مطالعه‌ای است که هدف آن «تعیین اهمیت عوامل رفتاری جغرافیایی و مکانی به عنوان عوامل مستعد کننده و فعال کننده در استفاده از مراقبت پزشکی جوامع روستایی» می‌باشد.³² این در اصل تعریف چیزی است که دستیابی به آن هدف GIS در سلامت است. در این مطالعه، با تکمیل پرسشنامه‌های مربوط به تعدادی از مشخصات شرکت‌کنندگان از جمله مشخصات جمعیتی، اقتصادی- اجتماعی، وضعیت سلامت، پوشش بیمه‌درمانی، گزینه‌های مراقبت پزشکی، موقعیت مکانی ارائه‌دهندگان مراقبت پزشکی، اعتقادات شخصی در مورد مراقبت پزشکی ، مکان فعالیت‌های روزانه و میزان انزوای اجتماعی از GIS استفاده شده است.³² مشخص شد که عوامل جغرافیایی و مکانی می توانند تأثیر بسیار زیادی در استفاده از خدمات درمانی داشته باشند.
به طور مشابه، مدل منطقه‌ای دسترسی بیمار با پیاده‌سازی یک سیستم GIS ایجاد شد.²³ با این مدل عرضه و تقاضای پزشکی برای انجام پیش‌بینی‌های آگاهانه در مورد دسترسی به بیمارستان‌ها ارزیابی می‌شود. از این طریق، GIS به این نتیجه رسید که بیش از 9000 شهروند در یک منطقه از جنوب غربی ژاپن مراقبت‌های مورد نیاز بیمارستانی را دریافت نمی‌کنند و بر این اساس مداخله‌ای برنامه‌ریزی شده صورت گرفت.
ارائه مراقبت‌های سلامت شخصی از طریق GIS
McLafferty عنوان کرد که استفاده اصلی از GIS برای تحقیق در زمینه بهداشت محیط به‌طور خلاصه شامل تحلیل نیاز به مراقبت‌های سلامتی، اندازه‌گیری میزان دسترسی به مراقبت، سنجش نابرابری‌ها و درک تغییرات جغرافیایی برای استفاده از خدمات است. مؤلفه نهایی، درک روابط بین GIS و ارائه مراقبت‌های سلامتی است. ³³ در حالی که این زمینه‌های تحقیقاتی در GIS ایجاد شده است، عملکرد و اثربخشی آن هنوز هم نیاز به تکامل چشمگیر در سال 2003 داشتند. بعدها در سال 2011، دو شخص به نام‌های Nykiforuk و Flaman¹³ به این نتیجه رسیدند که چهار موضوع اصلی GIS که در مطالعات سلامت مورد استفاده قرار می‌گیرند، همانطور که پیش از این گفته شد این موارد هستند: 1) نظارت بر بیماری ، الف) تهیه نقشه از بیماری وب) مدل‌سازی بیماری ، 2) تجزیه و تحلیل ریسک ، 3) دسترسی به سلامت و برنامه‌ریزی و 4) پرونده‌سازی سلامت جامعه.
با این حال، برخی از مسائل بنیادی و شکاف‌هایی که باید مورد بررسی قرار گیرند، رها می‌شوند. علاوه بر این، نیازمند انجمن‌های تحقیقاتی نیز هستیم تا با یکدیگر همکاری داشته و اطلاعات را به اشتراک‌ بگذارند به‌گونه‌ای که بتوان روش‌های تحقیقاتی جدید و اخلاق‌مدارانه‌تری ایجاد کرد که حریم شخصی افراد را بالاترین اولویت قرار دهند.¹³ این روش‌ها به تحقیقات اخلاق‌مدارانه دقیق‌تری منجر می‌شوند تا داده‌ها توسط افراد بیشتری قابل درک باشند و در نهایت منجر به مراقبت‌های سلامت بهتری شود.³⁴
Davenhall بر اساس عوامل محیطی و خطرساز موجود در موقعیت‌ جغرافیایی که تمام عمرش را در آن زندگی کرده بود، ریسک‌ حمله قلبی برای خودش را مشخص کرد و به این نتیجه رسید که هنگام تصمیم‌گیری در خصوص مسائل و مشکلات موجود و محتمل در ارتباط با سلامت، سابقه محل سکونت می‌تواند به همان اندازه مهم باشد که سبک زندگی و ژنتیک یک فرد اهمیت دارند.^34و35 به عنوان مثال اگر شخصی بخش زیادی از زندگی خود را در جامعه‌ای گذرانده باشد که آلودگی هوا در آن زیاد است، ریسک یا خطر سرطان ریه برای او بسیار بیشتر از شخصی است که زندگی خود را در یک محیط روستایی گذرانده است. همین موضوع توجیهی برای پیاده‌سازی GIS به منظور سلامت جمعیت است.³⁴ با وجود تمام روش‌های مختلف تحقیقاتی که از یک قرن پیش تا به حال انجام شده است، ممکن است برای شخصی این سئوال مطرح شود که رسیدن به این نتیجه چرا این قدر طول کشیده است؟
یکی از عوامل مهم این است که پزشکان اغلب در ارتباط با سابقه محل سکونت افراد سئوال نمی‌کنند و اکثر سوابق سلامت الکترونیکی، توانایی ثبت مکان‌های جغرافیایی مختلفی را که بیمار در طول زندگی خود در آن‌ها زیسته است، ندارند که بتوان پیوند یا لینک آن را با یک GIS برقرار کرد و سوابق زندگی بیماران را از طریق لایه‌های خطرات زیست‌محیطی هر مکان بر روی نقشه پیاده‌سازی نمود. در نتیجه، این دانش زمانی که از این طریق ارائه می‌شود به درستی درک نمی‌شود.³⁴ پزشکان و محققان بر همه عوامل سلامت که به جغرافیا مربوط نمی‌شوند، بیش از حد تمرکز می‌کنند. در عوض، ما باید برخی از نقاط تمرکز خود را بر روی آموزش متخصصان شاخه پزشکی قرار دهیم تا بتوانند داده‌های GIS سلامت را هر چه بهتر بشناسند. این امر باعث می شود كه پزشكان از ارتباطات بین سلامت و جغرافیا مطلع شوند تا به نتایج آگاهانه‌ای در مورد بیماران خود دست بیابند.^34و35 اگرچه مطالعه سبک زندگی و سوابق خانوادگی همچنان بسیار مهم است، اما باید بدانیم که آن‌ها تنها مؤلفه‌های سلامت یک فرد نیستند. این موضوع باعث شد تا Lord Jack اظهار کند که «جغرافیا سرنوشت در پزشکی است».³⁴
این مقاله بر استفاده از GIS در اپیدمیولوژی، پزشکی و انفورماتیک سلامت عمومی متمرکز شده است. مشخص شد که این سیستم‌ها می‌توانند محققان و متخصصان سلامت را در پیگیری این دانش یاری کنند. هدف اساسی GIS در علم اطلاعات، به دست‌آوردن دیدگاهی یکپارچه از انسان‌ها و محیط‌زیست آنان است که تأثیر متقابلی بر روی یکدیگر دارند.³⁶ هنگامی که از GIS استفاده می‌شود، امکان تصمیم‌گیری آگاهانه در سیاست‌های سلامت عمومی، امور پزشکی و ارتقاء سلامت وجود دارد. ¹³ علاوه بر این، در مورد سلامت و بیماری می‌توانیم برای آینده پیش‌بینی‌های کنیم. ^18و37 در حالی که GIS می‌تواند کاربردهای بسیار مختلفی در جامعه داشته باشد، کاربردهای اصلی آن در سلامت عمومی شامل مستندسازی جوامع با میزان بالای بیماری، بررسی خصوصیات محیطی یک منطقه و تجزیه و تحلیل ارتباطات بالینی جامعه است.¹⁰

نتیجه
طبق این بررسی، آشکار است که درتحقیقات مربوط به سلامت نقش GISرو به افزایش است.38 در حالی که استفاده ازGIS در تحقیقات مربوط به سلامت قطعی شده، برای اطمینان از صحت داده ها، می باید جمع آوری داده های اخلاقی بیشتری صورت پذیرد.27،39 این یافته ها نشان می دهند که چگونه بهداشت محیط از تکنولوژی برای ارتقای تجربیات ما در زمینه مطالعات اپیدمیولوژیک استفاده می کند. چنین سیستم هایی می توانند برای هر شخص یا سازمانی که به دنبال درک چگونگی تأثیرعوامل محیطی بر سلامتی هستند، کمک شایانی باشند. اگرچه، این سیستم ها بدون خطا هم نیستند. در اطلاعات دانشگاهی منتشر شده در مورد GIS در زمینه تحقیقات بهداشتی اختلاف وجود دارد.13
شرکت های بازرگانی و تحقیقات بازار این ابزارها را در تجارت برای درک مشتری خود مفید می دانند. با این حال، دنیای دانشگاهی در اتخاذ این شیوه ها مردد بوده است وعلت اینکه هنوز هم بسیاری از ابزارهای GIS نیاز به پیشرفت دارند همین عامل مهم است. در نتیجه، نیازهای روزافزون در زمینه نقشه برداری برای بهبود کیفیت گزارش در مطالعات بهداشتی باید مرتفع شود.
برای ارتقای GIS در مطالعه جغرافیای سلامت، نیاز به انجام کارهای قابل توجهی می باشد به گونه ای که عواید آن در درک فاکتورهای جغرافیایی و تاثیر آن بر سلامت جمعیت ادامه دار باشد.
این موضوع بدون GIS بسیار دشوارتر خواهد بود زیرا GIS اطلاعات بیشتری را در تحقیقات ارائه می دهد و کارایی و مدیریت زمان را امکان پذیرتر می سازد. جهت های آینده تحقیقاتGIS ، نوید کاربرد بیشتر آن را در طول زمان در جغرافیای سلامت به عنوان یک سیستم افزایش کیفیت نشان می دهد.
سرانجام، زمانی دستیابی به دستاوردهای انفورماتیک سلامت میسر است که GIS در تحقیقات بکارگرفته شود. با این وجود، باید پیشرفت هایی درکمیت و کیفیت ورودی داده ها برای این سیستم ها ایجاد شود تا از بکارگیری نقشه های بهتر در زمینه سلامت جغرافیایی مطمئن شویم به گونه ای که بتوانیم به نتیجه گیری های مناسبی بین بهداشت عمومی و عوامل محیطی دست یابیم.

برای دانلود اصل مقاله انگلیسی اینجا را کلید نمایید.
منابع

Rytkonen MJP. همه نقشه ها برابر نیستند: GISو تجزیه و تحلیل مکانی در اپیدمیولوژی. مجله بین المللی بهداشت سیرکومپولار 2004;63(1):9–23 . قابل دسترس در:

https://doi.org/10.3402/ijch. v63i1.17642. PMid:15139238.

سازمان بهداشت جهانی (WHO) . مباحث بهداشتی: اپیدمیولوژی2014 . قابل دسترس در:

آخرین بازدید 17 مارس2017. http://www.who.int/topics/epidemiology/en/

Boelaert M، Arbyn Mو Van der Stuyft P..سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)، تدبیر یا ابزار برای مدیریت منطقه ای سلامت]تحریریه[ .

طب گرمسیری و سلامت بین المللی1998;3(3):163–65. قابل دسترس در:
https://doi.org/10.1046/j.1365-3156.1998.00221.x. PMid: 9593353.

Gatrell AC and Elliott SJ. جغرافیای سلامت: یک مقدمه، چاپ دوم.

Malden, MA: Wiley-Blackwell, 2009

Stevens R, Ahmedzai SH, Ahmed N و همکاران. سیستم های اطلاعات جغرافیایی (GIS) در مراقبت تسکین دهنده: نقد و بررسی سیستماتیک (بررسی ادبیات منتشر نشده). دانشگاه شفیلد، شفیلد، انگلستان ، 2010.

Choi M, Afzal B و Sattler B. -سیستم های اطلاعات جغرافیایی: ابزاری جدید برای ارزیابی سلامت محیطی. پرستاران بهداشت عمومی2006;23(5):381–91 . قابل دسترس در:

https://doi.org/10.1111/j.1525-1446.2006.00577.x. PMid:16961558.

Bowman MA, Lupo P و Neale AV. . مقدمه بیشتر اعضای هیئت تحریریه و Google Maps و Google Earth : سیستم اطلاعات جغرافیایی ارزان قیمت پزشکی (GIS). مجله انجمن پزشکی خانواده آمریکا 2010;23(1):4–5 . قابل دسترس در:

PMid: 20051535 https://doi.org/10.3122/jabfm.2010.01.090250.

Orzano JA ، Strickland PA ،Tallia AF و همکاران. بهبود نتایج در بیماران دیابتی پرخطر با استفاده از سیستم های اطلاعاتی جغرافیایی. مجله انجمن پزشکی خانواده آمریکا2007;20(3):245–51 . قابل دسترس در: https://doi.org/10.3122/jabfm.2007.03.060185.PMid:17478656

Booza JC. ، Bridge PD،Neale AV و همکاران. ترکیب سیستم های اطلاعات جغرافیایی (GIS) در ارزیابی برنامه: درس هایی از ابتکار عمل در پزشکی روستایی. مجله انجمن پزشکی خانواده آمریکا 2010;23(1):59–66. قابل دسترس در:
doi.org/10.3122/jabfm.2010.01.090167. PMid:20051543 .

Miranda ML ،Casper M ، Tootoo J و همکاران. جاسازی بیماری مزمن بر روی نقشه: ظرفیت سازی برای GIS در بخش های سلامت محلی و ایالتی. جلوگیری از بیماری مزمن 2013;10(120321) .

شناسه موضوع دیجیتال: http://dx.doi.org/10.5888/pcd10.120321

Briggs DJ.، GIS برای آمادگی اضطراری و کاهش خطر سلامتی. نورث هامپتون، انگلستان: رسانه های تجاری و علوم اسپرینگر ،2002.
Cromley EK.، GIS و بیماری. بررسی سالانه بهداشت عمومی 2003;24(7):7–24 . قابل دسترس در :

https://doi.or /10.1146/ annurev.publhealth.24.012902.141019 PMid:12668753.

Nykiforuk CIJ و Flaman LM. مروری بر: سیستم اطلاعات جغرافیایی برای بهبود سلامت و ارتقای سلامت عمومی. اقدامات ارتقای سلامت 2003،12(1):63–73. قابل دسترس در :

https://doi.org/10.1177/1524839909334624. PMid:19546198

Wall PA و Devine OJ . تحلیلهای متقابل توزیع مکانی بیماری با استفاده از یک سیستم اطلاعات جغرافیایی. مجله سیستم های اطلاعات جغرافیایی 2000، 2:243–56. قابل دسترس در: https://doi.org/10.1007/PL00011457

Mantaay J، نقشه برداری تخریب های محیطی: مخاطرات و پتانسیل های سیستم های اطلاعات جغرافیایی در ارزیابی سلامت محیطی و برابری. دیدگاه های سلامت محیطی 2002،110 (الحاقیه دوم ): 161-71. قابل دسترس در:

https://doi.org/10.1289/ehp.02110s2161.

Cromley EK و McLafferty S . GIS و سلامت عمومی. نیویورک: گیلفورد، 2002.

Hansson E، Sasa M، Mattisson K و همکاران. کاربرد سیستم های اطلاعات جغرافیایی برای شناسایی جمعیت نیازمند به دسترسی بهتر به پادزهر مارگزیدگی در کاستاریکا.

PLoS بیماریهای گرمسیری نادیده گرفته شده 2013;7(1):1–13. قابل دسترس در:
https://doi.org/10.1371/journal pntd.0002009

Gjesfield CD و Jung JK . و Jung JK. تا چه حد ؟: استفاده از سیستم های اطلاعات جغرافیایی(GIS) برای بررسی میزان دسترسی به مراقبت های زایمان برای مادران باردار در یک جامعه روستایی. اقدامات اجتماعی در مراقبت های بهداشتی 2011، 50(9):682–93. قابل دسترس در :

81389.2011.575537. PMid:21985110. https://doi.org/10.1080/009

Richard J و همکاران. (Ed). GIS تحت وب برای پشتیبانی از تصمیمات مراقبت های بهداشتی. اقدامات انجام شده از AMIA 2005، پاریس، فرانسه ، 2005.

Holt JK. ترسیم نمودار جامعه به عنوان بخشی از ارزیابی های مربوط به نیازمندی های بهداشتی. استانداردهای پرورشی 2008، 22(18):51–56. . شناسه موضوع دیجیتال:

https://doi.org/10.7748/ns2008.01.22.18.51.c6311. PMid: 18240806

Plescia M، Koontz S و Laurent S. ارزیابی جامعه در سیستم مراقبت

بهداشتی یکپارچه ورتیکال یا عمودی. مجله آمریکایی بهداشت عمومی 2001:
91(5);811–14 . قابل دسترس در:
https://doi.org/10.2105/AJPH.91.5.811. PMid:11344895;
PMCid:PMC1446692.

Sharif R. بهداشت محیطی. NRS 2013; 509.

S شناسه موضوع دیجیتال: Inoue T، Ide H و همکاران. استفاده از برای شبیه سازی

                          رفتارهای بیماران بستری و تشخیص تقاضای مراقبت بهداشتی. علوم کامپیوتری پیشرو 2013،
                          22:1361–68 . قابل دسترس در:
                      https://doi.org/10.1016/j.procs.2013.09.225.

Choung R، Locke GR، Schleck CD و همکاران. میزان پاسخ پایین لزوماً نشانگرعدم پاسخ در مطالعه و بررسی بیماریهای مربوط به معده و روده نیست: یک مطالعه براساس جمعیت. مجله بهداشت عمومی 2013;21:87–95 . قابل دسترس در:

https://doi.org/10.1007/s10389-012-0513-z.

Cheng CL، Chen YC، Liu TM و Kao Yang YH. استفاده از آنالیز مکانی برای نشان دادن ناهمگونی الگوی تجویز داروهای قلبی عروقی در تایوان . BMC سلامت عمومی 2011;11:380 . شناسه موضوع دیجیتال :

https://doi.org/10.1186/1471-2458-11-380. PMid: 21609462; PMCid:PMC3125367.

Leslie E، Butterworth I و Edwards M. اندازه گیری توانایی راه رفتن جوامع محلی با استفاده از داده های سیستم های اطلاعات جغرافیایی. کنفرانس بین المللی در مورد جوامع با توانایی راه رفتن و قابلیت زندگی . ]کنفرانس[ ) ملبورن، 23 الی 25 اکتبر(، 2006

Olivingson C، Hallberg J، Timpka T و همکاران. موضوعات اخلاقی در انفورماتیک بهداشت عمومی : اشاراتی در طراحی سیستم به هنگام اشتراک اطلاعات جغرافیایی. مجله انفورماتیک زیست پزشکی 2003، 35:178–85 . قابل دسترس در:

S1532-0464(02)00527-0. https://doi.org/10.1016/

Tranmer M، Pickles A، Fieldhouse E، Elliott M، Dale A، Brown M و همکاران. وضعیت میکروداده های کوچک. سری A : آمار در جامعه 2004 ؛

168:129–49.

Oppong JR، مشکلات داده ها در GIS و سلامت. دنتون: گروه جغرافیا ، دانشگاه تگزاس شمالی ، 2006.
Dulin MF, Ludden TM, Tapp H و همکاران. استفاده از سیستم های اطلاعات جغرافیایی(GIS) برای درک نیازهای مراقبتی اولیه یک جامعه. مجله انجمن پزشکی خانواده آمریکا 2010;23(1):13–21 . قابل دسترس در:

https://doi.org/10.3122/jabfm.2010.01.090135. PMid:20051538.

Van Holle V, Van Cauwenberg J, Van Dyck D و همکاران. رابطه بین قابلیت پیاده روی و فعالیت جسمی افراد مسن در محله: نتایج حاصل از مطالعه فعالیت فیزیکی محیطی افراد مسن بلژیک (BEPAS سالمندان). مجله بین المللی تغذیه رفتاری و فعالیت بدنی2014 - سایپرز ، باشگاه دانش مطالعه فعالیت در سالمندان (سالمندان BEPAS). ژورنال بین المللی تغذیه رفتاری و فعالیت بدنی 2014 ؛ 11(1):1–18. قابل دسترس در:

https://doi.org/10.1186/s12966-014-0110-3.PMid:25148845; PMCid:PMC4145228.

Arcury TA, Gesler WM, Preisser JS و همکاران. تأثیر جغرافیا و رفتار مکانی بر استفاده از خدمات درمانی در بین ساکنان یک منطقه روستایی. تحقیقات خدمات سلامت 2005،40(1):135–56. قابل دسترس در:

https://doi. org/10.1111/j.1475-6773.2005.00346.x. PMid:15663706; PMCid:PMC1361130.

McLafferty SL، GIS و مراقبت های بهداشتی. بررسی سالانه عمومی سلامت 2003 ؛ 24:25–42 . قابل دسترس در:

https://doi.org/10.1146/annurev.publhealth.24.012902.141012. PMid:12668754.

Shaw NT. سیستم های اطلاعات جغرافیایی و سلامتی: وضعیت کنونی ومسیرهای آینده. تحقیقات انفورماتیک بهداشت و درمان 2012، 18(2):88–96. قابل دسترس در:

https://doi.org/10.4258/hir.2012.18.2.88. PMid:22844644; PMCid:PMC3402560.

Davenhall B. Bill Davenhall : سلامتی شما به جایی بستگی دارد که در آن زندگی می کنید 2008. TEDMED 2008. قابل دسترس در:

http://ted.com/talk/bill_devenhall_your_health_depends_on_where_you_live#+-498970.
آخرین بازدید 17 مارس 2017.

Kohli S, Sahlen K, Lofman O و همکاران.افرادی که در مناطقی با رادون بالا (مواد رادیواکتیویته بالا) زندگی می کنند: روشی برای شناسایی جمعیت در خطر. روش ها و برنامه های رایانه ای در زیست پزشکی1997،53:105–12 . قابل دسترس در:

https://doi.org/10.1016/ S0169-2607(97)01811-7.

Geraghty EM, Balsbaugh T, Nuovo J و همکاران. استفاده از سیستم های اطلاعات جغرافیایی(GIS) برای دستیابی به اختلافات نتیجه دربیماران مبتلا به دیابت نوع 2 و هایپرلیپیدمیا. مجله انجمن پزشکی خانواده آمریکایی 2010 ؛ 23(1):88–96. قابل دسترس در:

https://doi.org/10.3122/jabfm.2010.01.090149. PMid:20051547.

Turk, T. بررسی مطالعات بهداشت محیط با استفاده از سیستم های اطلاعات: مطالعه موردی سرطان. مجله مطالعات زیست محیطی لهستان 2013؛22(5):1505–17 .

Lyseen AK, Nohr C, Sorensen EM و همکاران. بررسی و چارچوب طبقه بندی تحقیق و توسعه کنونی در مطالعات سیستم های اطلاعات جغرافیایی (GIS) مرتبط با سلامت. کتاب IMIA کتاب سال انفورماتیک پزشکی 2014؛110–24.

ترجمه و تنظیم: اداره اموربین الملل- سازمان نقشه برداری کشور- مهر ماه 1398
مترجمین: خانم صدیقه مقدمی، رئیس اداره امور بین الملل
خانم فاطمه عمادیان،کارشناس اموربین الملل
خانم فرخنده رفانی، کارشناس اموربین الملل